خشکی پوست در بارداری یکی از مشکلات شایع است که بیشتر در ماه‌های آخر حاملگی ظاهر می‌شود. معمولا تغییرات هورمونی، کم‌آبی بدن و احتباس مایعات از علل اصلی این عارضه است. درمان‌های خانگی مانند استفاده از ماسک یا کرم مرطوب‌کننده می‌تواند کارساز باشد.خشکی پوست در بارداری یکی از عوارض رایج است که بیشتر در ماه‌های آخر حاملگی به وجود می‌آید. اگر باردار هستید و پوست شما در نواحی مختلف دچار خشکی شده است، در این مطلب همراه ما باشید. در ادامه توضیح می‌دهیم که خشکی پوست با چه علائمی همراه است؟ علت بروز این عارضه در بارداری چیست؟ چه راه‌هایی برای درمان آن وجود دارد؟ آیا می‌توان خشکی پوست را در خانه درمان کرد؟ اگر درمان نشود، چه عوارضی خواهد داشت؟ آیا خشکی پوست در بارداری خطرناک است و آیا ممکن است نشانه بیماری جدی باشد؟درصورتی‌که دچار خشکی پوست در بارداری شده‌اید، می‌توانید برای تشخیص علت و درمان آن به دکتر زنان و زایمان یا دکتر پوست مراجعه کنید
خشکی پوست در بارداری
در دوران بارداری پوست صورت و بدن دستخوش تغییرات زیادی می‌شود. به علت تغییرات هورمونی و افزایش گردش خون در بدن پوست نسبت به قبل بارداری تغییر می‌کند. علاوه بر این کشش پوست در ناحیه شکم و سایر نواحی تاثیراتی را ایجاد می‌کند. پوست صورت به علت ترشح بیش از حد روغن دچار جوش و آکنه می‌شود. یکی از عوارض شدید بارداری خشکی پوست است. شما ممکن است در طول بارداری خشکی پوست در نواحی مختلف مانند صورت، شکم، دست یا ران پا را مشاهده کنید.در بارداری به علت تغییرات هورمونی خاصیت ارتجاعی و رطوبت پوست از بین می‌رود. پوست ناحیه شکم به دلیل رشد جنین کشیده و سفت می‌شود. در این ناحیه خشکی پوست و خارش بیشتر دیده می‌شود. اما گاهی ممکن است پوست نواحی دیگر بدن و صورت نیز دچار خشکی شود. به‌ویژه در سه‌ماهه سوم بارداری با رشد جنین این عارضه شدیدتر شده و ممکن است برجستگی‌های قرمز و خارش‌دار هم روی پوست شکم مشاهده کنید.
علائم خشکی پوست در بارداری
برخی علائم با خشکی پوست همراه هستند. ممکن است در دوران بارداری این علائم را در قسمت‌های مختلف بدن یا صورت مشاهده کنید. مهم‌ترین علائم همراه با خشکی پوست عبارتند از:
پوسته‌پوسته شدن پوست ، خارش ، ایجاد دانه‌های قرمز ، ترک‌خوردگی لب‌ها
چه زمانی برای بررسی علائم و درمان خشکی پوست در بارداری به دکتر مراجعه کنیم؟
معمولا خشکی پوست در حاملگی مسئله جدی نیست و عوارضی ایجاد نمی‌کند. اما اگر این عارضه شدید بوده یا آزاردهنده است، باید برای بررسی علت آن به دکتر پوست یا دکتر زنان مراجعه کنید. همچنین اگر بعد از سه‌ماهه اول بارداری هنوز دچار اسهال و استفراغ می‌شوید، باید مراقب کم‌آبی بدن خود باشید. درصورتی‌که در سه‌ماهه سوم همراه با خشکی، خارش بسیار شدیدی دارید، حتما به پزشک مراجعه کنید تا احتمال بیماری کبدی بررسی شود.
علت خشکی پوست در بارداری
خشکی پوست در این دوره به‌ویژه در زمستان بسیار شایع است. هوای سرد، رطوبت پایین و کم‌آبی بدن می‌تواند باعث بروز این مشکل شود. اما به‌طورکلی خشکی پوست در حاملگی می‌تواند علل مختلفی داشته باشد. از مهم‌ترین علل آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
تغییرات هورمونی در بارداری وکم آبی بدن
در دوره بارداری سطح هورمون‌ها دچار نوسان می‌شود. تغییرات هورمونی روی چربی لایه‌های پوست هم تاثیر گذاشته و در نتیجه رطوبت و خاصیت ارتجاعی پوست از بین می‌رود.در دوران بارداری شما به مایعات بیشتری نیاز دارید. هر چه جنین بیشتر رشد می‌کند، مقدار مصرف مایعات باید بیشتر شود. در غیر این صورت دچار کم آبی بدن شده و پوست صورت، بدن و لب‌ها خشک می‌شود. اگر در بارداری دچار استفراغ و اسهال می‌شوید، احتمال کم‌آبی افزایش پیدا می‌کند. افرادی که تهوع شدید صبحگاهی دارند و مایعات به اندازه کافی مصرف نمی‌کنند، بیشتر در معرض خشکی پوست قرار می‌گیرند.
افزایش حجم خون وتغییرات وزن و شکل بدن
در طول بارداری برای رفع نیاز جنین میزان تولید خون در بدن مادر افزایش پیدا می‌کند. در خانم‌های باردار ممکن است حجم خون تا ۵۰٪ بیشتر از افراد غیر باردار باشد. با افزایش حجم خون، میزان قند خون هم بیشتر می‌شود. به همین دلیل کلیه‌ها بیشتر کار کرده و تکرر ادرار و کم‌آبی افزایش پیدا می‌کند. این روند باعث خشکی پوست و لب‌ها می‌شود.بدن مادر برای حمایت از رشد جنین دچار تغییرات زیادی می‌شود. با افزایش وزن پوست در قسمت‌های مختلف کشیده شده و خاصیت ارتجاعی و رطوبت آن از بین می‌رود. در این شرایط پوست خشک‌تر و نازک‌تر می‌شود. در نتیجه به دلیل افزایش حساسیت پوست امکان کبودی هم بیشتر می‌شود.
احتباس مایعات و پسوریازیس
شاید با خود تصور کنید که احتباس مایعات در بدن باعث رفع خشکی پوست شود. اما در واقعیت این‌طور نیست. در دوره بارداری سطح هورمون وازوپرسین افزایش پیدا می‌کند. این هورمون باعث می‌شود، بدن آب را در خود نگه دارد. در نتیجه تورم افزایش پیدا کرده و پوست کشیده می‌شود. کشیدگی پوست باعث ترک خوردن آن و در نتیجه خشکی می‌شود. معمولا این عارضه در سه‌ماهه سوم اتفاق میفتد و همراه با آن برجستگی‌های قرمز همراه با خارش پوست ایجاد می‌شوند.این نوع بیماری پوستی باعث ایجاد لکه‌های قرمز، خشک و ضخیم و خارش پوست می‌شود. گاهی ممکن است در طول بارداری شخص دچار پسوریازیس شود. در برخی مواقع این موضوع بالعکس بوده و در دوره بارداری این بیماری پوستی بهبود پیدا می‌کند.
دیابت بارداری و اگزما
در بیشتر مواقع خشکی پوست در بارداری نشانه مشکل جدی نیست و پس از زایمان برطرف می‌شود. اما گاهی ممکن است این عارضه نشانهدیابت بارداری باشد. کم‌آبی بدن یکی از عوارض اصلی دیابت بارداری است. همانطور که گفتیم کم‌آبی بدن می‌تواند منجر به خشکی پوست بدن، صورت و لب‌ها شود. به همین دلیل باید وضعیت قند خون در بارداری مورد بررسی قرار بگیرد.اگزما یکی از بیماری‌های پوستی شایع در بارداری است. معمولا این عارضه در سه‌ماهه اول بارداری ایجاد می‌شود. اگر قبل از بارداری سابقه اگزما نداشته‌اید، باز هم ممکن است به آن مبتلا شوید. علائم اگزما علاوه بر خشکی پوست شامل بثورات، خارش، التهاب و سوزش می‌شود. معمولا اگزما پوست زانو، مچ دست، گردن و آرنج را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این بیماری پوستی روی جنین هیچ تاثیری ندارد.
درمان خشکی پوست در بارداری
برای درمان خشکی پوست در بارداری باید از روش‌هایی استفاده کنید که به حفظ رطوبت پوست کمک کنند. معمولا درمان‌های خانگی تاثیر خوبی در رفع این عارضه دارند. اگر در آزمایش‌ها مشخص شود که بیماری زمینه‌ای مانند دیابت بارداری یا بیماری کبدی باعث بروز این مشکل شده است، پزشک برای مدیریت بیماری داروهای لازم را تجویز می‌کند.برای درمان بیماری‌های پوستی مانند اگزما و پسوریازیس نیز پماد مخصوص تجویز شده و باید با کرم ناحیه آسیب‌دیده آبرسانی شود. در سایر موارد می‌توان از درمان‌های خانگی استفاده کرد.
درمان خانگی خشکی پوست در بارداری
برای درمان این عارضه می‌توان اقداماتی را در خانه انجام داد تا پوست هیدراته بماند. برخی از مهم‌ترین روش‌های درمان خانگی عبارتند از:پوست خود را به‌جای آب گرم یا سرد با آب ولرم بشویید. دمای خیلی پایین یا بالا رطوبت پوست را از بین برده و لایه هیدرو لیپیدی را ضعیف می‌کند.لباس با پارچه زبر و خشن نپوشید. این پارچه‌ها لایه هیدرو لیپیدی را ضعیف کرده و به پوست خشک آسیب وارد می‌کند. اگر لکه‌های خشک روی بدن خود دارید، پارچه جین یا پشمی وضعیت آن را بدتر می‌کند.هنگام استفاده از حوله به‌جای بالا و پایین کشیدن آن، فقط آب پوست را با آن بگیرید.
فقط یک بار در هفته پوست را لایه‌برداری کنید. لایه‌برداری جز ضروری مراقبت‌های پوست است. قبل از بارداری و بعد از آن نیز باید برای ازبین‌بردن سلول‌های مرده و رشد سلول‌های جدید لایه‌برداری انجام دهید. افرادی که دچار خشکی پوست هستند، نباید بیشتر از هفته‌ای یک‌بار این کار را انجام دهند.صبح‌ها و شب قبل از خواب از کرم مرطوب‌کننده استفاده کنید. مرطوب‌کننده‌ها از تبخیر آب جلوگیری می‌کنند. سعی کنید از کرم‌های مخصوص مادران باردار استفاده کنید.از آب‌رسان استفاده کنید. آب‌رسان و مرطوب‌کننده متفاوت هستند. با آب‌رسان آب وارد پوست می‌شود. اول آن را روی پوست مالیده و سپس از مرطوب‌کننده استفاده کنید تا آب از پوست خارج نشود.با درمان ترک‌های پوستی خشکی پوست و خارش از بین می‌رود. در این مورد با متخصص پوست مشورت کنید. کرم و روغن‌هایی برای درمان کشیدگی پوست وجود دارد. همچنین می‌توانید از سرم استرچ مارک استفاده کنید.بیرون از خانه از کرم ضدآفتاب استفاده کنید.رژیم غذایی سالم داشته باشید.مقدار مصرف مایعات را افزایش دهید.
پیشگیری از خشکی پوست در حاملگی
برای پیشگیری از خشکی پوست در بارداری حتما به هیدراته ماندن بدن خود دقت داشته باشید. با رشد جنین باید مصرف مایعات را افزایش دهید. مواد غذایی زیر می‌توانند از خشکی پوست جلوگیری کنید.ماهی (درمورد نوع ماهی با پزشک مشورت کنید. برخی ماهی‌ها در دوران بارداری توصیه نمی‌شوند.)،آووکادو،سیب‌زمینی،آجیل،دانه چیا و کتان،تخم آفتاب‌گردان،تخم کدوتنبل،بلغور جو دو سر،شکلات تلخ،نارگیل،سبزیجات،تخم‌مرغ،به نقل از healthline در رابطه با پیشگیری و درمان خشکی پوست با ماست:یکی از بهترین روش‌ها برای پیشگیری و درمان خشکی پوست در حاملگی استفاده از ماست است. ماست سرشار از اسیدلاکتیک و پروتئین است. به سم‌زدایی و آبرسانی پوست کمک می کند. همچنین به حذف سلول‌های مرده پوست کمک کرده و منافذ را سفت می‌کند. با کاهش خطوط ریز ظاهر پوست را جوان‌تر نشان می‌دهد. یک لایه نازک از ماست ساده را با نوک انگشتان خود روی پوست ماساژ دهید و بگذارید دو یا سه دقیقه بماند. با آب گرم تمیز کنید و با حوله خشک کنید.
سوالات متداول شما
اگر دچار خشکی پوست در بارداری هستید و می‌خواهید بهترین روش درمان را برای آن پیدا کنید، احتمالا با سوالاتی در این مورد روبرو شده‌اید. به همین دلیل در ادامه تعدادی از سوالات پرتکرار شما را مطرح کرده و پاسخ آنها را ارائه داده‌ایم.
آیا خشکی پوست در بارداری خطرناک است و خشکی پوست در حاملگی را می توان درمان کرد؟؟
معمولا خشکی پوست در بارداری خطرناک نیست و بعد از زایمان یا شیردهی بهبود پیدا می‌کند. گاهی ممکن است این عارضه مربوط به دیابت بارداری یا بیماری کبدی باشد. در این شرایط می‌تواند برای مادر و جنین خطرناک باشد.بله با روش‌های خانگی مانند نوشیدن آب زیاد، مصرف میوه‌ها و سبزیجات، استفاده از کرم آب‌رسان و مرطوب‌کننده و شستن پوست با آب ولرم می‌توان از میزان خشکی پوست کم کرد. اگر دچار بیماری پوستی باشید، باید پماد تجویز شود.
آیا خشکی پوست در بارداری نشانه بیماری است و برای برطرف کردن خشکی پوست در بارداری چه باید کرد؟
در بیشتر مواقع خشکی پوست جدی نبوده و جای نگرانی ندارد. اما گاهی ممکن است این عارضه نشانه بیماری ماننددیابت بارداری یا بیماری کبدی باشد.برای رفع این مشکل باید مایعات زیاد مصرف کنید و بدن خود را هیدراته نگه دارید. استفاده از کرم آب‌رسان و مرطوب‌کننده تاثیر زیادی در رفع خشکی پوست دارند. از لباس و حوله زبر استفاده نکنید. اگر ترک پوستی دارید، با روغن مخصوص آن را درمان کنید.
آیا بعد از بارداری ممکن است دچار خشکی پوست شوم؟
خشکی پوست در برخی خانم‌ها بعد از زایمان هم برطرف نمی‌شود. سطح استروژن و پروژسترون بعد از زایمان کاهش پیدا می‌کند. این مورد باعث خستگی، ریزش مو و خشکی پوست می‌شود. در دوران شیردهی نیز به دلیل کم‌آبی بدن خشکی پوست رایج است.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به پزشک
خشکی پوست در بارداری یکی از عوارض شایع این دوره است. در بارداری به دلیل رشد جنین و افزایش وزن پوست شکم و نواحی دیگر کشیده شده و دچار خشکی و خارش می‌شود. همچنین تغییرات هورمونی روی میزان رطوبت و حالت ارتجاعی پوست تاثیر می‌گذارند. کم‌آبی بدن نیز از عوارض شایع در بارداری است. اگر مدام دچار استفراغ و اسهال می‌شوید، احتمال کم‌آبی بدن و خشکی پوست افزایش پیدا می‌کند. خشکی پوست در برخی افراد بعد از زایمان برطرف شده و در برخی دیگر تا پایان شیردهی ادامه دارد.اگر پزشک تشخیص دهد که علت خشکی پوست در حاملگی بیماری زمینه‌ای است، برای درمان آن اقدامات لازم را انجام می‌دهد. اما معمولا این عارضه جدی نبوده و با درمان‌های خانگی و استفاده از آب‌رسان و مرطوب‌کننده برطرف می‌شود.